Shumë njerëz kanë dëgjuar fjalën dividend, por jo të gjithë e dinë saktësisht çfarë do të thotë dhe si funksionon. Nëse ke aksione në një kompani, në disa raste mund të marrësh një shpërblim financiar të quajtur divident. Ky është një lloj “shpërblimi” që kompania u jep aksionarëve të saj nga fitimet që ka realizuar. Për shembull, nëse kompania ka fituar mirë gjatë vitit, ajo mund të vendosë të ndajë një pjesë të këtyre fitimeve me pronarët e aksioneve.
Dividentët janë një nga mënyrat se si investimi në aksione mund të sjellë të ardhura, përveç rritjes së vlerës së vetë aksioneve. Ky koncept është i rëndësishëm jo vetëm për investitorët e mëdhenj, por edhe për ata që duan të fillojnë të investojnë me shuma më të vogla.
Çfarë është saktësisht një divident?
Dividenti është një pagesë që një kompani u bën aksionarëve të saj nga fitimet e realizuara. Ai mund të jetë:
- Divident në para – ku kompania u dërgon para direkt aksionarëve në llogarinë e tyre bankare ose të investimeve.
- Divident në aksione – ku aksionarët marrin aksione shtesë në vend të parave.
Për shembull, imagjino që ke 100 aksione në një kompani dhe ajo shpall një divident prej 1 euro për aksion. Do të marrësh 100 euro direkt në llogarinë tënde. Në rastin e dividentëve në aksione, në vend të parave, mund të marrësh 5 aksione shtesë falas.
Dividentët zakonisht jepen nga kompani të qëndrueshme financiarisht, të cilat kanë fitime të rregullta dhe dëshirojnë të shpërblejnë aksionarët për besimin e tyre.
Llojet kryesore të dividentëve
Dividenti i rregullt
Ky është lloji më i zakonshëm. Jepet zakonisht çdo tre muaj, gjashtë muaj ose një herë në vit, në varësi të politikës së kompanisë.
Dividenti special
Është një pagesë e jashtëzakonshme që ndodh kur kompania ka fitime të larta ose ka shitur një pasuri të madhe dhe vendos të shpërblejë aksionarët një herë. Nuk është e garantuar dhe nuk ndodh shpesh.
Dividenti në natyrë
Në vend të parave ose aksioneve, kompania mund të ofrojë produkte ose shërbime që prodhon vetë. Ky lloj është më i rrallë dhe shpesh përdoret në kompani të vogla ose private.
Si vendoset dhe si paguhet dividenti?
Vendimi i bordit të drejtorëve
Procesi fillon kur bordi i drejtorëve vendos nëse do të shpërndajë dividentë. Ata shikojnë fitimet e kompanisë, gjendjen financiare dhe planet për investime të ardhshme.
Datat e rëndësishme që duhet të dish
- Data e shpalljes (Declaration Date) – dita kur kompania njofton publikisht se do të paguajë një divident dhe specifikon shumën.
- Data e regjistrimit (Record Date) – aksionarët që figurojnë si pronarë të aksioneve në këtë datë kanë të drejtë të marrin dividentin.
- Data pa të drejtë dividenti (Ex-Dividend Date) – nëse blen aksionin pas kësaj date, nuk merr dividentin e shpallur.
- Data e pagesës (Payment Date) – dita kur paratë ose aksionet kalojnë te aksionarët.
Si bëhet pagesa?
Në shumicën e rasteve, dividentët paguhen automatikisht në llogarinë bankare ose të brokerit ku mban aksionet. Për dividentët në aksione, ato shtohen automatikisht në portofolin tënd.
Për shembull, nëse një kompani vendos të paguajë divident më 15 mars, ti mund ta shohësh shumën në llogarinë tënde pikërisht atë ditë, pa bërë asnjë veprim.
Pse dividentët janë të rëndësishëm për investitorët?
Dividentët janë një burim i qëndrueshëm të ardhurash për shumë investitorë. Shumë njerëz i përdorin ato për të plotësuar të ardhurat mujore, veçanërisht në pension. Gjithashtu, dividentët mund të reinvestohen për të blerë më shumë aksione, duke rritur potencialin e fitimeve në të ardhmen – kjo quhet strategjia e reinvestimit të dividentëve.
Për investitorët që kërkojnë stabilitet dhe jo vetëm fitime nga rritja e çmimit të aksioneve, dividentët ofrojnë një siguri shtesë.
Një këndvështrim për t’u mbajtur mend
Dividenti nuk është thjesht një “bonus” që vjen nga kompania, por një pjesë e fitimit që ti merr si pronar i një pjese të saj. Ai është një nga mënyrat më të thjeshta për të gjeneruar të ardhura nga investimet në tregun e aksioneve.
Nëse po mendon të investosh, është mirë të kontrollosh politikat e dividentit të kompanive ku po mendon të blesh aksione. Kompanitë që paguajnë dividentë të rregullt shpesh tregojnë stabilitet financiar, por gjithmonë duhet të marrësh parasysh edhe faktorë të tjerë si performanca afatgjatë dhe planet e rritjes.
Në fund të fundit, të kuptosh çfarë është dividenti dhe si paguhet është një hap i rëndësishëm për këdo që dëshiron të ndërtojë një strategji investimi të zgjuar dhe të qëndrueshme.